Februari 2019
De rijke cultuurhistorie van het “Eiland in de Maas” krijgt een extra parel aan het snoer: Kasteeldomein Walburg komt tot leven! Na jarenlange voorbereidingen gaan Natuurmonumenten en de Gemeente Maasgouw in dit kalenderjaar de herinrichting van het voormalige Walburg-landgoed tussen Laak en Stevensweert uitvoeren. Historische zichtlijnen worden hersteld, de contouren van de voormalige gebouwen worden weer zichtbaar gemaakt en aan de hand van diverse landschapselementen wordt het terrein en dus ook de historie van Walburg beleefbaar gemaakt.
Contouren zichtbaar
De eerste stappen in dit proces waren het verder informeren van omwonenden tijdens een drukbezochte informatie-avond en het gereed maken van het terrein voor de herinrichting. Die terreinklus heeft al gedeeltelijk voor de aanvang van het broedseizoen (15 maart) plaatsgevonden. Daarna volgenden het rooien van de stobben, het afvoeren van het groen en opschonen en egaliseren van het terrein. Vervolgens vonden er later dit jaar allerlei andere terreinwerkzaamheden plaats. De contouren van de voormalige tuinen en waterpartijen worden weer zichtbaar gemaakt en er wordt een indrukwekkende uitkijktoren op het terrein geplaatst.
In februari 2019 hebben vrijwilligers van Natuurmonumenten de restanten van de originele tuinmuren vrijgemaakt (foto rechts). Deze waren in de loop der tijd onder de grasbodem verdwenen. De muren zijn goed herkenbaar in de prachtige Walburg-maquette van het Streekmuseum. De nieuwe zichtbaarheid van de muren voorkomt dat de terreinvoertuigen later dit jaar verdere schade aanbrengen aan deze unieke monumenten. Men gaat na of en op welke manier deze muren geconsolideerd moeten worden.
Drie onderdelen
Harald Meuwissen, projectleider van de Gemeente Maasgouw: “Via het project ‘kasteeldomein Walburg’ wordt voor velen een langgekoesterde wens ingewilligd: het opnieuw kunnen beleven van het voormalige kasteeldomein Walburg met haar rijke geschiedenis. We maken de ‘driehoek’ van de vestingwerken in Stevensweert, de reeds gerestaureerde Hompesche Molen en het kasteeldomein Walburg weer compleet. Vanuit Walburg zal een lijn zichtbaar gemaakt worden naar de kerk van Stevensweert en naar de Hompesche molen door onder andere het kappen van bomen. Deze drie onderdelen hebben een historie die zo innig met elkaar verweven is. Walburg wordt een extra parel aan een rijk snoer vol geschiedenis en cultuur. Parels die samen een ketting vormen door het waterrijke en historische “Eiland in de Maas”. Walburg wordt een ontspannen halte op de uitstekende verbindingsroutes voor fietsers en wandelaars.
Kennis en inzichten
Natuurmonumenten als grondeigenaar en de gemeente Maasgouw als projectleider pakken met financiële steun van de Provincie Limburg en het Prins Bernard Cultuurfonds het ambitieuze project aan. Belevingswaarde en landschappelijke waarden zijn bij elkaar gebracht in een ontwerp dat op brede steun kan rekenen. Bij dit project wordt ook gebruik gemaakt van de aanwezige kennis en inzichten van kenners uit de omgeving. Zo zullen via persoonlijke contacten de Walburgse verhalen van omwonenden uit Laak en Stevensweert verzameld worden. Het Streekmuseum Stevensweert-Ohé en Laak speelt hierbij natuurlijk een actieve rol.
3 november 2019
In de afgelopen maanden is in opdracht van de Gemeente Maasgouw en Natuurmonumenten het terrein geëgaliseerd, is de voormalige gracht ontdaan van zijn weelderige begroeiing en zijn authentieke zichtlijnen bijna hersteld. Lokale vrijwilligers hebben op meerdere momenten meegedacht over de aanpak, muurresten opgegraven en extra informatie uit de archieven opgeduikeld.
Medio november 2019 was er een bijeenkomst waarbij lokale vrijwilligers, waaronder die van de Amici en het Streekmuseum, hun eigen Walburgse herinneringen en anekdotes met ons hebben gedeeld. De Graaf van Hompesch zaliger zou ze glimlachend maar ook met enige verbazing hebben vernomen, al dan niet zonder zijn correctie. Een gedeelte van de resultaten van deze bijeenkomst wordt gebruikt voor het produceren van boeiende informatiepanelen in het terrein en in de uitkijktoren. De toekomstige bezoekers zullen met een wandeling langs deze panelen op het voormalig kasteeldomein de Hompesche pracht en praal herbeleven.
Het ligt in de bedoeling dat er in het voorjaar 2020 op bescheiden wijze een Walburgse opening gevierd gaat worden. De Hompesche historie-ketting krijgt er nóg een pareltje erbij: Natuurmonumenten heeft een begin gemaakt met de herinrichting van de voormalige boerenschuur van de Hompesche Molen. In samenwerking met de molenaars en de andere vrijwilligers worden hier een groepsontvangstruimte, een vrijwilligershome en een kleine werkplaats gerealiseerd. De Graaf mag weer trots zijn!
Start terreinwerkzaamheden Walburg project.
Op donderdag 9 januari 2020 werd op het voormalige kasteeldomein Walburg bij Stevensweert de eerste schop in de grond ingestoken. Samenwerkingspartners wethouder Johan Lalieu (r) van de Gemeente Maasgouw en gebiedsmanager Rob van Schijndel (l) van Natuurmonumenten gaven hiermee het startsein voor dit unieke cultuurhistorische project. Afgevaardigden van de Amici Insulae, de Dorpsraad Stevensweert en van het Streekmuseum Stevensweert-Ohé en Laak waren hierbij aanwezig.
Na jaren van voorbereidingen zal het geheel verdwenen kasteeldomein Walburg van de flamboyante Graaf van Hompesch weer symbolisch tot leven worden gebracht. In het huidige terrein worden de contouren van de voormalige gebouwen en de siertuinen weer zichtbaar gemaakt, wordt de boomgaard herplant en zal er een uitkijktoren gebouwd gaan worden. Het Walburgse kasteeldomein is vanaf de lente van dit jaar toegankelijk en beleefbaar voor het publiek. Het ligt in de bedoeling om het heringerichte domein t.z.t op feestelijke wijze met de omgeving op te leveren.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met:
Paul Wijenberg, Natuurmonumenten
p.wijenberg@natuurmonumenten.nl
Tel.: 06 -558 25111
Meer informatie over dit unieke project vindt u ook bij ‘Nieuws van de boswachter’, Natuurmonumenten en het Streekmuseum Stevensweert-Ohé en Laak.
